Kéo dài chu kỳ kiểm định xe gia đình thêm 6 tháng?
Theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam, cơ quan này đã hoàn thành dự thảo mới nhất của thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều thông tư số 16 của bộ trưởng Bộ GTVT, quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ để trình bộ trưởng xem xét ban hành.
Dự thảo thông tư có hai nội dung đáng chú ý: Miễn kiểm định lần đầu với ô tô mới, chưa qua sử dụng. Thời gian lưu kho để được miễn kiểm định lần đầu sau khi đến tay khách hàng và được đăng ký là 2 năm. Điều chỉnh chu kỳ kiểm định theo hướng tăng thời gian của chu kỳ kiểm định đối với một số loại xe. Cụ thể, xe được miễn kiểm định lần đầu gồm: ô tô chở người dưới 9 chỗ sản xuất mới không kinh doanh vận tải sẽ được miễn kiểm định chu kỳ đầu có thời hạn 36 tháng (chu kỳ đầu tăng 6 tháng so với 30 tháng như hiện nay).
Trung tâm đăng kiểm sẽ bớt cảnh ô tô xếp hàng dài chờ đợi khi thông tư 16 sửa đổi được thông qua Ảnh: Trọng Tài
Theo tính toán của Cục Đăng kiểm Việt Nam dựa trên số liệu ô tô mới đưa vào lưu hành, năm 2022, Việt nam có khoảng 455.000 xe; năm 2023 có khoảng 500.000 xe mới được miễn kiểm định lần đầu.
Với xe được tăng thời gian thực hiện kiểm định, dự thảo thông tư đề xuất áp dụng với ô tô chở người các loại đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải, xe sản xuất đến 7 năm. Theo đó, chu kỳ đầu thực hiện kiểm định tăng lên 36 tháng, tăng 6 tháng so với 30 tháng như hiện nay (xe mới sản xuất không phải kiểm định); chu kỳ định kỳ 24 tháng (tăng 6 tháng so với 18 tháng như hiện nay).
Xe chở người đến 9 chỗ ngồi cũng được đề xuất áp dụng chu kỳ kiểm định 12 tháng với xe sản xuất từ 7 đến 15 năm. Xe sản xuất trên 15 năm chu kỳ kiểm định định kỳ là 6 tháng (hiện nay chu kỳ này áp dụng cho xe sản xuất đến 12 năm). Với ô tô chở người trên 9 chỗ có thời gian sản xuất đến 5 năm, chu kỳ kiểm định lần đầu được đề xuất tăng từ 18 lên 24 tháng, chu kỳ định kỳ tăng từ 6 tháng lên 12 tháng.
Theo tính toán Cục Đăng kiểm, nếu thông tư mới được ban hành với các nội dung trên, số xe được giãn chu kỳ kiểm định khi thông tư có hiệu lực là khoảng 3.073.629 xe. Đề xuất này được đưa ra sau khi cơ quan soạn thảo tham khảo thực tế đăng kiểm ở một số nước tương đồng về hạ tầng, phương tiện và nghiên cứu theo điều kiện Việt Nam. Ví dụ tại Trung Quốc, chu kỳ kiểm định ôtô cá nhân trên 15 năm là 6 tháng; Indonesia quy định chu kỳ kiểm định lần thứ 2 trở đi là 6 tháng. Nhật Bản và Hàn Quốc đang áp dụng thời hạn định kỳ 2 năm.
Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, chưa xem xét thay đổi chu kỳ kiểm định của xe kinh doanh vận tải, vì hầu hết quốc gia siết chặt với xe tải hạng nặng; một số nước còn siết chặt hơn Việt Nam. Hiện tại, nước có chu kỳ kiểm định 6 tháng với xe tải sản xuất trên 5 năm là Tây Ban Nha, Trung Quốc, với xe trên 6 năm là New Zealand, xe trên 7 năm là Bồ Đào Nha. Xe chở người trên 9 chỗ từ 15 năm trở lên là nhóm sắp hết niên hạn sử dụng, tiềm ẩn mất an toàn giao thông nên chu kỳ kiểm định vẫn giữ nguyên 3 tháng.
Bộ GTVT đã lắng nghe
Kéo dài chu kỳ kiểm định phương tiện được coi là một trong những giải pháp giảm áp lực cho người dân và đơn vị đăng kiểm trong bối cảnh ngành đang bị quá tải do nhiều nhân sự bị khởi tố, bắt tạm giam vì hàng loạt sai phạm.
Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho biết: Việc sửa đổi Thông tư 16 lần đầu chỉ lấy ý kiến miễn đăng kiểm ô tô mới. Đến lần này đã bổ sung giãn chu kỳ đăng kiểm. Tôi hoan nghênh Bộ GTVT đã biết lắng nghe ý kiến của chuyên gia cũng như của người dân”.
Theo ông Tạo, với việc giãn chu kỳ đăng kiểm thực hiện ngay khi thông tư ban hành và có hiệu lực ngay trong tháng 3 sẽ giúp giãn thời gian đăng kiểm của hơn 3 triệu xe. Đây là điều đáng mừng nhưng nếu làm kỹ hơn sẽ giãn được khoảng 6 triệu xe.
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho biết, ủng hộ việc điều chỉnh chu kỳ kiểm định ô tô để phù hợp với xu thế của thế giới. Hiện tại, các nhà sản xuất ô tô đều rất quan tâm đến chất lượng phương tiện, đặc biệt là những trang bị an toàn, hệ thống kỹ thuật. Xe gia đình, không kinh doanh vận tải cần được kéo dài chu kỳ kiểm định bởi nhiều gia đình không thường xuyên sử dụng ô tô, lại bảo dưỡng xe cẩn thận.
Sau khi Phó Thủ tướng chính phủ Trần Hồng Hà chỉ đạo Bộ GTVT nghiên cứu sửa đổi thông tư 16, ngày 8/3, Bộ GTVT có công văn gửi Bộ Tư pháp xin ý kiến về việc ban hành thông tư sửa đổi, bổ sung thông tư 16 theo trình tự, thủ tục rút gọn. Ngày 10/3, Bộ Tư pháp có công văn thống nhất với việc cần sớm sửa đổi quy định hiện hành để miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới mới và đề nghị Bộ GTVT bổ sung giải trình rõ hơn về nội dung dự kiến điều chỉnh khác trong dự thảo thông tư. Bộ GTVT đã tiếp thu, thuyết minh làm rõ sự cần thiết.
Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng cho phép bộ trưởng bộ này ban hành thông tư nêu trên theo trình tự, thủ tục rút gọn để đảm bảo giải quyết vấn đề cấp cách phát sinh trong thực tiễn hiện nay. Thời gian ban hành trong tháng 3/2023.
Trước đó, nhiều ý kiến chuyên gia cũng ủng hộ kéo dài chu kỳ kiểm định. Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cũng ủng hộ việc điều chỉnh chu kỳ kiểm định ô tô để phù hợp với xu thế của thế giới. Hiện nay, các nhà sản xuất ô tô đều rất quan tâm đến chất lượng phương tiện, đặc biệt những trang bị an toàn, hệ thống kỹ thuật. Chất lượng ô tô ngày càng được nâng cao trong khi kinh tế - xã hội phát triển, việc quan tâm bảo dưỡng, sửa chữa ô tô của người dân cũng tăng lên, do đó, việc điều chỉnh chu kỳ theo hướng giãn ra là phù hợp.
Tuy nhiên, ông Quyền cũng lưu ý cần tính toán hợp lý khi điều chỉnh chu kỳ kiểm định đối với các xe kinh doanh vận tải, bởi các phương tiện này hoạt động với cường độ cao ít được sửa chữa hơn so với xe gia đình.
Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ Giao thông Vận tải đã khẩn trương sửa đổi Thông tư số 16/2021, trong đó sửa đổi quy định cho phép miễn kiểm tra kỹ thuật khi đăng kiểm lần đầu đối với ôtô mới; kéo dài chu kỳ đăng kiểm với các phương tiện mới sử dụng, đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật, an toàn.