Trong ngành công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực phát triển phần mềm, nhiều người nói rằng, lập trình viên có thể phải đối mặt với nguy cơ thất nghiệp rất cao khi bước vào độ tuổi khoảng 30-35. Đặc biệt, tình trạng này phổ biến hơn cả ở Trung Quốc.
30 tuổi có thực sự là cột mốc mà lập trình viên không thể vượt qua? Các lập trình viên tại Trung Quốc, những người từng khát khao sử dụng công nghệ để thay đổi thế giới, đang nhìn nhận kế hoạch nghề nghiệp và giá trị cuộc sống của mình như thế nào?
Zhihu, nền tảng hỏi đáp trực tuyến lớn của Trung Quốc, đã phỏng vấn các lập trình viên trung niên để nghe câu chuyện và cuộc sống của họ.
Luke năm nay 33 tuổi, đã vào nghề lập trình được 10 năm. Anh ta làm trong lĩnh vực game ở Bắc Kinh.
"Khi tôi vào nghề cách đây 10 năm, toàn ngành đang bùng nổ. Lúc đó các sếp thích gọi chúng tôi là kỹ sư nhưng bây giờ, chúng tôi đã trở thành lập trình viên" - Luke nói.
Lý do cho sự thay đổi này, một trong những nguyên nhân là công việc lập trình ngày càng trở nên chi tiết hơn và các nhiệm vụ mà mỗi lập trình viên chịu trách nhiệm ngày càng trở nên chính xác và độc lập hơn. Theo thời gian, họ chỉ quen thuộc với công việc của họ theo tiêu chuẩn cũ, mặt khác, nhiều người ngày càng gặp khó trong việc bắt kịp nhu cầu của các công nghệ mới.
Luke cho rằng, mô hình phát triển của ngành công nghiệp phần mềm là sửa đổi và sắp xếp một framework (khung làm việc). Chỉ cần đã thành thạo các kỹ năng lập trình, công việc hàng ngày của một lập trình viên gần như chỉ là chọn một chương trình từ một trang web nguồn mở, sau đó liên tục bổ sung, sửa đổi framework theo nhu cầu của công ty. Chương trình chạy 24 giờ một ngày. Khi các lập trình viên phát triển và chạy chương trình, họ thường xuyên phải làm thêm giờ, thức khuya là bình thường.
"Theo thời gian, chúng tôi bị mắc kẹt trong hố sâu "gõ code" kéo dài cả chục năm. Lúc này, việc code mã đã trở thành một công việc trong dây chuyền, có thể hoàn thành mà không cần dùng đến não mấy, giống như một người thợ nề" - Luke nói. "Đối với chúng tôi, những lập trình viên ở độ tuổi 30, chúng tôi không thể thức khuya như hồi trẻ được nữa và tư duy của chúng tôi về cơ bản rất khó thay đổi, nhưng để nuôi sống gia đình, thu nhập chúng tôi cần phải có ngày càng cao hơn".
Dưới áp lực công việc, Luke cho biết anh quen với nhịp điệu làm việc 996 (lịch làm việc khắt khe từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối liên tục 6 ngày trong một tuần). Đôi khi, ngay cả khi anh hoàn thành công việc sớm và thấy người khác chưa tan sở, anh sẽ trì hoãn việc về nhà, ít nhất là trước mặt sếp.
Hai năm trước, Luke đã nghĩ đến việc thoát ra khỏi vòng luẩn quẩn này, nhưng khi nghỉ việc ở công ty ban đầu, anh nhận ra rằng khi sang công ty khác, anh ta trở thành một người mới, không có nền tảng ở một vị trí khác và mức lương thậm chí còn thấp hơn trước. Sau khi suy nghĩ suốt hai tháng, anh ta quay lại làm lập trình viên.
"Ý tưởng lớn nhất của tôi bây giờ là làm tốt công việc hiện tại và phát triển bản thân, mở rộng kỹ năng của mình khi vẫn còn cơ hội. Nếu rời bỏ ngành này trong tương lai, tôi sẽ không bị giới hạn bởi kỹ năng của mình" - Luke chia sẻ.
